Menu
E-shop
Παιδική παχυσαρκία: ώρα να λάβουμε τα μέτρα μας

Παιδική παχυσαρκία: ώρα να λάβουμε τα μέτρα μας

Τα τελευταία χρόνια η χώρα μας βρίσκεται σταθερά στις πρώτες θέσεις των ποσοστών παιδικής παχυσαρκίας, σύμφωνα με τις εκθέσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, πράγμα που πρακτικά σημαίνει ότι περίπου 1 στα 5 παιδιά είναι υπέρβαρο. Και αυτό από μόνο του δεν θα ήταν ανησυχητικό, αν η παχυσαρκία δεν οδηγούσε σε προβλήματα υγείας. Ωστόσο, το υπερβολικό βάρος δημιουργεί αποδεδειγμένα προϋποθέσεις για την ανάπτυξη καρδιαγγειακών νοσημάτων, διαβήτη, αυτοάνοσων νοσημάτων και κατάθλιψης ή άλλων ψυχικών διαταραχών, ακόμη και στις ηλικίες 6-9 ετών.

Αν εξαιρέσουμε τυχόν κληρονομικά νοσήματα και παράγοντες που δεν μπορούμε να ελέγξουμε ως γονείς, όπως η περιβαλλοντική ρύπανση, η οποία έχει αποδειχθεί ότι συμβάλλει με κάποιον τρόπο στην ανάπτυξη παιδικής παχυσαρκίας, ας δούμε ποια είναι τα συνηθέστερα λάθη που κάνουμε αναφορικά με τη διατροφή των παιδιών μας.

Αυξημένη πρόσληψη σακχάρων και επεξεργασμένων τροφών

Είναι πλέον αποδεδειγμένο ότι το ανθρώπινο σώμα δεν μπορεί να επεξεργαστεί αυξημένες ποσότητες ζάχαρης, ωστόσο στη σύγχρονη εποχή εξακολουθούμε να δίνουμε καθημερινά στα παιδιά όχι μόνο γλυκά, σοκολάτες και μπισκότα, αλλά και πολλά αναψυκτικά ή χυμούς που διατείνονται ότι δεν έχουν ζάχαρη (ενώ στην πραγματικότητα περιέχουν έστω και τα φυσικά σάκχαρα των φρούτων που μεταβολίζονται στο συκώτι όπως το αλκοόλ), προϊόντα αρτοποιίας που έχουν φτιαχτεί με επιβαρυντικά για τον οργανισμό διογκωτικά, junk food και έτοιμες, επεξεργασμένες τροφές με τρανς λιπαρά. Η συνήθεια αυτή μπορεί να ενορχηστρώνεται ακόμη και έξω από το σπίτι, από συγγενείς, φίλους, το σχολείο, οπότε λέμε ότι το περιβάλλον είναι «παχυσαρκογενές». Γεγονός ωστόσο παραμένει ότι τα παιδιά καταναλώνουν ημερησίως τουλάχιστον 1-2 προϊόντα των παραπάνω κατηγοριών.

Ελλιπής άσκηση

Η καθιστική ζωή, η παρατεταμένη παραμονή του παιδιού στο σπίτι, η συχνή χρήση οχημάτων για τη μετακίνηση και η ενασχόληση με την τηλεόραση και τις οθόνες αποτελούν σχεδόν μάστιγα στην εποχή μας. Τα παιδιά συνηθίζουν να μην κινούνται στο μέτρο του φυσιολογικού και η συσσώρευση παραπανίσιων κιλών κερδίζει έδαφος.

 

Ελλιπής ύπνος

Έχει παρατηρηθεί από πολλές μελέτες ότι τα παιδιά που κοιμούνται λιγότερες από τις προτεινόμενες ώρες αντιμετωπίζουν μεγαλύτερο κίνδυνο παχυσαρκίας, καθώς κάτι τέτοιο επιβαρύνει τον μεταβολισμό τους.

 

Υπερβολική ενασχόληση με ζητήματα βάρους από τους γονείς σε συνδυασμό με «κακό παράδειγμα»

Τις περισσότερες φορές εμείς οι γονείς δίνουμε το κακό παράδειγμα, κάνοντας όλα τα παραπάνω και μυώντας τα παιδιά μας σε έναν παρόμοιο τρόπο ζωής. Τα πράγματα όμως περιπλέκονται όταν σε αυτό το μοντέλο ζωής προστίθενται και οι εμμονές με το βάρος που χαρακτηρίζουν την εποχή μας. Όταν οι γονείς μετράνε τις θερμίδες και αγωνιούν για το βάρος τους, ενώ ταυτόχρονα έχουν στο σπίτι πατατάκια, σοκολάτες και επιβλαβή σνακ, δίνουν εντελώς αντιφατικά μηνύματα στα παιδιά, δημιουργώντας σύγχυση και προκαλώντας ουσιαστικά τη συμπεριφορά που θέλουν να αποτρέψουν.

 

Τι μπορούμε να κάνουμε, ώστε να βοηθήσουμε τα παιδιά μας να μη γίνουν παχύσαρκα;

• Να δημιουργήσουμε μια «ασπίδα» στο σπίτι, υιοθετώντας έναν υγιεινό τρόπο ζωής αρχικά εμείς οι ίδιοι. Καθώς τα παιδιά μιμούνται τις δικές μας συνήθειες είναι πολύ σημαντικό να μας βλέπουν να αθλούμαστε, να τρώμε υγιεινά και να μην καταναλώνουμε junk food και γλυκά.

• Μία απλή και αποτελεσματική τεχνική είναι η άμεση διαθεσιμότητα πολλών και διαφορετικών τροφίμων στο σπίτι. Τα παιδιά επιλέγουν να φάνε τρόφιμα που τους είναι οικεία, δηλαδή τρόφιμα που βλέπουν συχνά στο σπίτι. Επομένως προκειμένου να αυξήσετε την πρόσληψη των φρούτων και των λαχανικών π.χ. προσπαθήστε να τα έχετε σε εμφανή σημεία όπως πάνω στο τραπέζι της κουζίνας ή μπροστά-μπροστά στο ψυγείο, ούτως ώστε το παιδί να έχει άμεση πρόσβαση σε αυτά.

• Για να τα βοηθήσετε να δοκιμάζουν υγιεινές τροφές – φρούτα, λαχανικά, ψάρια, όσπρια, ξηρούς καρπούς, γαλακτοκομικά, προϊόντα ολικής άλεσης – τρώτε μαζί όσο πιο συχνά μπορείτε, δοκιμάζοντας και εσείς μπροστά τους και εκδηλώνοντας εκφράσεις ενθουσιασμού. Να θυμάστε ότι ένα παιδί μπορεί να αρνηθεί πολλές φορές – έως και 10 – να δοκιμάσει μια νέα τροφή, ώσπου στο τέλος να δεχτεί να το κάνει.

• Να θυμάστε ότι η καθολική απαγόρευση συγκεκριμένων τροφών ή η πίεση για κατανάλωση άλλων μπορεί να έχει το αντίθετο αποτέλεσμα, αμβλύνοντας την ικανότητα των παιδιών να ελέγχουν μόνα τους την ενεργειακή τους πρόσληψη. Αυτό που έχει καλύτερα αποτελέσματα είναι μία μέτριου βαθμού απαγόρευση – προγραμματίστε π.χ. ποιες λιχουδιές και κάθε πότε μπορούν να τις τρώνε (π.χ. κάθε Σ/Κ ή 2-3 φορές την εβδομάδα).

• Δημιουργήστε ελκυστικά πιάτα με λαχανικά (με φατσούλες και σχέδια) και προσκαλέστε τα παιδιά να συμμετέχουν στην επιλογή των τροφών και στο μαγείρεμα.

• Αν προσπαθείτε να μειώσετε το βάρος του παιδιού σας, είναι σημαντικό να κάνετε το παιδί να συμμετέχει και να νιώθει ότι παίρνει τον έλεγχο και όχι απλώς να του απαγορεύετε ορισμένες τροφές. Καλό είναι να δημιουργήσετε κίνητρα στο παιδί, όπως η μεγαλύτερη επιλογή ρούχων, η συμμετοχή σε αθλητικές δραστηριότητες, τα λιγότερα πειράγματα των άλλων παιδιών κ.ά.

• Όσον αφορά τον ύπνο, τα παιδιά προσχολικής ηλικίας χρειάζονται μέχρι και 12 ώρες ημερησίως, τα παιδιά σχολικής ηλικίας 10, ενώ οι έφηβοι 9.

 

Τι προτείνουν οι νέες έρευνες σχετικά με το διατροφικό μοντέλο;

Η οικογενειακή διατροφή για πρόληψη και θεραπεία της παχυσαρκίας βασίζεται σε φρούτα, λαχανικά, δημητριακά ολικής άλεσης και περιλαμβάνει ελαιόλαδο, ενώ τα γλυκά, το άσπρο ψωμί και οι πατάτες είναι στην κορυφή των απαγορευμένων τροφών. Η διαφορά στις συστάσεις για την παιδική διατροφή είναι στις μερίδες γαλακτοκομικών (2-4 τη μέρα ανάλογα με την ηλικία) και στο κόκκινο κρέας (2 φορές την εβδομάδα, ώστε να καλύπτονται οι ανάγκες σε σίδηρο και ψευδάργυρο).
Η διατροφή αυτή έχει σχετιστεί σε μερικές μελέτες με μεγαλύτερη αίσθηση κορεσμού και χρησιμοποιείται για τη θεραπεία της παχυσαρκίας και του διαβήτη, πάντα μέσα στο πλαίσιο μιας ισορροπημένης διατροφής ώστε να καλύπτονται οι ανάγκες των παιδιών για ανάπτυξη.